تأثیر ماه کامل بر انسان: واقعیت علمی یا افسانه؟
بسیاری بر این باورند که ماه کامل باعث وقوع اتفاقات عجیب، افزایش خشونت یا بروز مشکلات روانی می‌شود؛ اما تحقیقات علمی از دهه ۵۰ میلادی تاکنون نتوانسته‌اند رابطه‌ای قاطع بین ماه کامل و بروز رفتارهای غیرطبیعی، خشونت یا تغییرات در نرخ تولد ثابت کنند.
یکی از مطالعات مهم در این زمینه، پژوهشی است که توسط Cajochen و همکارانش در سال ۲۰۱۳ در نشریه Current Biology منتشر شد. در این آزمایش، شرکت‌کنندگان در اتاق‌های کاملاً تاریک و بدون دسترسی به نور طبیعی یا اطلاعاتی درباره فاز ماه نگه‌داری شدند تا تأثیر هرگونه عامل محیطی حذف شود. با این وجود، نتایج نشان داد که در شب‌های نزدیک به ماه کامل، افراد حدود ۵ دقیقه دیرتر به خواب فرو می‌روند، مجموعاً ۲۰ دقیقه کمتر می‌خوابند و کیفیت خواب آن‌ها – به‌ویژه میزان خواب عمیق – کاهش می‌یابد. همچنین، کاهش سطح هورمون ملاتونین (که مسئول تنظیم چرخه خواب و بیداری است) مشاهده شد.
نکته جالب این است که حتی در شرایطی که نور ماه به‌طور مستقیم وجود نداشت و شرکت‌کنندگان از وضعیت ماه بی‌خبر بودند، باز هم تغییراتی در خواب آن‌ها رخ داد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که شاید یک ریتم درونی ماهانه در بدن انسان وجود داشته باشد که مستقل از نور ماه عمل می‌کند.
در مقابل، شواهد علمی نشان می‌دهد که هیچ ارتباط معناداری بین وضعیت ماه کامل و افزایش خشونت، بروز بیماری‌های روانی یا تغییر در رفتارهای اجتماعی وجود ندارد. بنابراین باورهای رایج دربارهٔ «تأثیر افسانه‌ای» ماه کامل بیشتر ریشه در فرهنگ عامه دارد تا شواهد علمی.
برخی دانشمندان همچنین معتقدند که انسان‌ها علاوه بر ریتم شبانه‌روزی (۲۴ ساعته)، ممکن است دارای ریتم ماهانه‌ای نیز باشند. فرضیه‌ای که بر این اساس مطرح شده است که در گذشته، در شب‌های روشن و با خطر بیشتر شکارچیان، انتخاب طبیعی ممکن است باعث شده باشد که انسان‌ها به خواب سبک‌تری عادت کنند تا در مواقع اضطراری سریع‌تر بیدار شوند. البته این ایده هنوز نیازمند تحقیقات بیشتر است.
در نتیجه، اگرچه شب‌های ماه کامل می‌توانند تغییرات جزئی در الگوی خواب ایجاد کنند، اما شواهد علمی نشان می‌دهد که تأثیرات گسترده‌ای مانند افزایش خشونت یا بروز اختلالات روانی وجود ندارد. به عبارت دیگر، تأثیر ماه کامل محدود به برخی تغییرات کوچک در خواب است و باورهای عمومی دربارهٔ اثرات منفی آن اغراق‌آمیز است.
0 دیدگاه