3- بستن اولین مدار الکترونیکی
در این درسنامه قراره با هم یاد بگیریم که چطور اولین مدار ساده‌مون رو ببندیم. این آموزش با زبانی خیلی ساده نوشته شده تا همه بتونن به‌راحتی مراحل رو دنبال کنن. هدف ما اینه که با قطعات اولیه مثل ال‌ای‌دی، باتری و مقاومت آشنا بشیم و یه مدار ببندیم که کار کنه. این درس می‌تونه یه شروع عالی برای کسایی باشه که توی آموزشگاه رباتیک و برنامه‌نویسی لمپا بابل دنبال یادگیری اصول اولیه هستن.
معرفی ال‌ای‌دی (LED)
ال‌ای‌دی یه قطعه کوچیک و جالب توی مدارهاست که نور میده. این قطعه مثل یه لامپ کوچولو عمل می‌کنه، ولی یه نکته مهم داره: جهت جریان براش خیلی مهمه. اگه درست بهش برق وصل نکنیم، روشن نمیشه!
ال‌ای‌دی دو تا پایه داره:
- پایه بلندتر: این پایه باید به جایی وصل بشه که ولتاژ (انرژی) بیشتری داره.
- پایه کوتاه‌تر: این یکی هم باید به جایی وصل بشه که ولتاژ کمتری داره.
وقتی جریان برق از پایه بلند به پایه کوتاه بره، ال‌ای‌دی روشن میشه. اگه برعکس وصلش کنیم، کار نمی‌کنه، ولی نگران نباشید، نمی‌سوزه!
معرفی باتری
باتری منبع انرژی مدار ماست. توی هر مدار، یه مسیر بسته داریم که از سر مثبت باتری شروع میشه و به سر منفی باتری تموم میشه. حالا این سر مثبت و منفی چیه؟
- نقاطی که به سر مثبت باتری نزدیک‌ترن، ولتاژ بیشتری دارن.
- نقاطی که به سر منفی نزدیک‌ترن، ولتاژ کمتری دارن.
برای همین، پایه بلندتر ال‌ای‌دی باید به سر مثبت باتری نزدیک‌تر باشه تا درست کار کنه.
اما از کجا بفهمیم مثبت و منفی کدومه؟
توی باتری قلمی، سر برآمده (با علامت +) مثبت و سر صاف (با علامت -) منفیه.
توی باتری کتابی که سیم داره، سیم قرمز همیشه مثبته و سیم سیاه منفیه.
بر روی بدنه‌ی همه‌ی باتری‌ها + و – نوشته شده است.
معرفی مقاومت
مقاومت یه چیزیه که توی همه مواد وجود داره و جلوی حرکت الکترون‌ها (جریان برق) رو می‌گیره. مثلاً:
- موادی مثل پلاستیک مقاومتشون خیلی زیاده و بهشون می‌گیم نارسانا.
- موادی مثل فلزات مقاومت کمتری دارن و رسانا هستن.
ما توی مدار به مقاومت نیاز داریم تا برق رو کنترل کنیم برای همین قطعه‌های الکترونیکی با اندازه مقاومت‌های متفاوت ساخته شده تا ما در مدارهای مختلف بتونیم از اون‌ها استفاده کنیم. اگه ال‌ای‌دی رو مستقیم به باتری وصل کنیم، برق زیادی بهش می‌رسه و می‌سوزه. برای همین، یه قطعه به اسم مقاومت می‌ذاریم که جریان و ولتاژ رو محدود کنه و ال‌ای‌دی سالم بمونه.
مقاومت‌ها رو با اندازه‌های مختلف ساختن و با رنگ‌های روی بدنه‌شون می‌تونیم مقدارشون رو بفهمیم.
بستن اولین مدارمون
حالا که با ال‌ای‌دی، باتری و مقاومت آشنا شدیم، بریم سراغ بستن مدار:
- یه باتری کتابی بردارید و سر باتری رو بهشون وصل کنید
- سیم قرمز (مثبت) رو به پایه بلندتر ال‌ای‌دی وصل کنید.
- پایه کوتاه‌تر ال‌ای‌دی رو به یه مقاومت با رنگ‌های نارنجی-نارنجی-قهوه‌ای وصل کنید (این مقاومت حدود 330 اهمه).
- سر دیگه مقاومت رو به سیم سیاه (منفی) باتری وصل کنید.
حالا نگاه کنید: ال‌ای‌دی روشن میشه! چرا؟ چون جریان از مثبت باتری شروع شده، از ال‌ای‌دی و مقاومت گذشته و به منفی باتری برگشته. به نظرتون اگه بخوایم 2 تا ال ای دی رو روشن کنیم باید چطور ببندیمش؟ اگه پشت هم ردیفش کنیم روشن می شن؟
نکته:
اگه مقاومت رو با یه مقاومت دیگه که رنگ‌هاش فرق داره عوض کنید، نور ال‌ای‌دی کم و زیاد میشه.
- مقاومت بیشتر = نور کمتر (چون جریان کمتری به ال‌ای‌دی می‌رسه).
- مقاومت کمتر = نور بیشتر (چون جریان بیشتری رد میشه).
فقط حواستون باشه مقاومت رو خیلی کم نکنید، وگرنه ال‌ای‌دی ممکنه آسیب ببینه!
نکات پایانی
این مدار ساده یه شروع عالی برای یادگیری اصول رباتیک و الکترونیکه. با همین قطعات کوچیک می‌تونید چیزای بیشتری بسازید و آزمایش کنید. اگه به این موضوع علاقه دارید، توی آموزش رباتیک بابل یا آموزشگاه رباتیک و برنامه‌نویسی لمپا بابل می‌تونید کلی چیزای جدید یاد بگیرید و پروژه‌های باحال بسازید!
ساده بود، نه؟ حالا برید و خودتون امتحان کنید!
0 دیدگاه